Vlas (Linum usitatissimum) is een gewas dat al sinds mensenheugenis verbouwd wordt. Er zijn blauwbloeiende en witbloeiende rassen. Daarnaast zijn er rassen met bruine zaden en rassen met gele zaden. De rassen kunnen naar gebruik als volgt worden ingedeeld:

Vezelvlas: voor linnen, al meer dan 6000 jaar geteeld
Olievlas: voor lijnolie
Planten van olievlas zijn korter en meer vertakt dan die van vezelvlas en worden verbouwd voor de zaden waar olie uit gewonnen wordt: zie verder bij Lijnolie. Het volgende betreft vezelvlas.

Vezelvlas wordt geteeld om de vezel. De vezel bestaat uit een bundel van cellen, waarvan de celwanden verdikt zijn met cellulose. Om de vezelbundel zitten gelignificeerde cellen, de houtpijp. Belangrijk is dat de plant lang is, tussen de 80 en 120 cm, maar desondanks niet legert en pas zo hoog mogelijk vertakt. Vlas wordt in de eerste helft van april gezaaid. Het bloeit in juni en wordt geoogst in de tweede helft van juli.

De vlasplant wordt met wortel en al uit de grond getrokken om een zo lang mogelijke vezel te behouden. Vroeger gebeurde dit met de hand en werd het vlas in schoven gezet. Dit gaf het typische beeld van de "vlaskapelletjes": kleine bosjes drogend vlas. Tegenwoordig gebeurt het trekken meestal machinaal en wordt het vlas plat op de grond gelegd, een bewerking die in het vakjargon slijten wordt genoemd.

Dat het vlas niet onmiddellijk van het veld wordt verwijderd heeft te maken met het rotingsproces. Het rotten is eigenlijk een soort rottingsproces dat ervoor zorgt dat de vezel los komt van de schors. Dit heet dauwroten. Het vlas wordt dus terug plat op de akker gelegd en moet, om een egale roting te verkrijgen, gekeerd worden. Ook hiervoor zijn er aparte machines ter beschikking. Tijdens het zogenaamde keren kan het vlas ook ontzaad worden. Dit is het keerrepelen, waarbij de zaadbollen enkele dagen later bij het keren verwijderd worden. Bij het trekrepelen wordt tegelijkertijd het stro van de zaadbollen ontdaan. Het trekken geeft het al of niet ongerepelde vlas.

bron:Wikipedia

Zie ook het speciale "vlas nummer" van het Vlaams-Nederlands tijdschrift voor Industriecultuur: ERFGOED van Industrie en Techniek, 17e jaargang uitgave 1 Maart 2008